sunwin88

Bầu cử Mỹ giữa kỳ 2022: liệu lịch sử có tái diễn?

Các quan chức chính quyền Tổng thống Donald Trump được cho là đang vội vã nắm bắt tình hình và phần nào “chữa cháy” sau tuyên bố của ông chủ Nhà Trắng về ý tưởng Mỹ tiếp quản Gaza tái thiết dải đất này.CNN dẫn các nguồn thạo tin cho hay ý tưởng của ông Trump đã được ấp ủ một thời gian và dường như do chính tổng thống đề ra, thay vì được đội ngũ chuyên gia và cố vấn từng bước xây dựng và cuối cùng trình lên ông chủ Nhà Trắng.Các quan chức cho rằng quyết định này phần nào phản ánh bức tranh về sự bế tắc khi không có nước nào đưa ra được giải pháp hợp lý do vấn đề tái thiết Gaza nếu xung đột chấm dứt. Song, việc ông Trump công bố ý tưởng này khi đọc từ bản ghi chú đã gây sốc chính trường trong và ngoài nước, thậm chí nhiều cố vấn của ông Trump không biết trước ý tưởng này.Đặc phái viên Trung Đông của ông Trump Steve Witkoff đã đến Gaza vào tuần trước, trở lại Washington và báo cáo cho ông Trump cũng như trả lời phóng viên rằng Gaza không còn là nơi có thể sống được.“Đó là những tòa nhà có thể đổ bất cứ lúc nào. Không có bất kỳ tiện ích nào ở đó, không có nước, điện, khí đốt, không gì cả. Có Chúa mới biết loại dịch bệnh nào có thể đang hoành hành ở đó. Vì vậy, khi tổng thống nói về việc dọn dẹp nơi này, ông ấy nói về việc biến nơi này thành nơi có thể ở được. Đây là một kế hoạch dài hạn”, ông Witkoff nói với phóng viên hôm 4.2. Trong khi đó, cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Mike Waltz nói rằng ông Trump có thể đã nghĩ về kế hoạch cho Gaza hậu chiến ngay từ khi chiến sự bùng phát ngày 7.10.2023.Trong các cuộc trò chuyện với trợ lý, ông Trump than thở về các bên khác trong khu vực Trung Đông thiếu những kế hoạch cụ thể về tái thiết Gaza. Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết ông Trump đã suy nghĩ về ý tưởng trên trong một thời gian dài. Tuy nhiên, nó chưa được cụ thể hóa bằng văn bản vào thời điểm ông Trump tuyên bố ngày 3.2.Thông tin tin từ chuyến thăm Gaza của ông Witkoff ít nhiều ảnh hưởng đến quyết định của ông Trump, song các quan chức trong Nhà Trắng, thậm chí phía Israel không nghĩ nhà lãnh đạo Mỹ lại đưa ra tuyên bố sớm như vậy, trong khi thiếu kế hoạch chi tiết, theo The New York Times.Một số thành viên nội các và nghị sĩ Cộng hòa đã bất ngờ trước thông tin này. Ý tưởng về Gaza nêu trên không được ông Trump đề cập trong cuộc gặp kín với thành viên đảng Cộng hòa thuộc Ủy ban quân vụ thượng viện Mỹ tuần trước.Đài CNN cho hay Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio lần đầu nghe nói đến ý tưởng tiếp quản Gaza khi đang xem TV về buổi họp báo của ông Trump sau cuộc gặp Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu. Phần lớn thông tin và công việc về vấn đề Trung Đông được cho là đã chuyển sang cho ông Steve Witkoff phụ trách, do đó công việc của ông Rubio liên quan khu vực này đã giảm đáng kể. Trong ngày 5.2, ông Rubio giải thích rằng tổng thống Mỹ không có ý thù địch và kế hoạch di dời người dân tại Gaza chỉ là tạm thời trong thời gian dọn dẹp đống đổ nát sau hơn 1 năm chiến sự.Về phía Israel, không rõ Thủ tướng Netanyahu đã nghe thông tin nào trong cuộc gặp ông Trump, song truyền thông Mỹ đưa tin nụ cười trên khuôn mặt khi ông Trump tuyên bố phần nào cho thấy nhà lãnh đạo Israel thích những điều đã nghe được.Trong một số cuộc thảo luận hồi năm ngoái, ông Trump đã nhiều lần nhấn mạnh giá trị ven biển Dải Gaza, cho rằng đây là vị trí đắc địa để phát triển bất động sản. Con rể của ông Trump Jared Kushner, người từng là cố vấn tại Nhà Trắng nhiệm kỳ đầu của ông Trump, cũng gọi khu vực bờ sông tại Gaza “rất có giá trị”.Sau khi ông Trump nhậm chức, Tổng thống Mỹ cũng đưa ra những gợi ý về kế hoạch tại Gaza. “Đó là một vị trí tuyệt vời, với bờ biển và thời tiết tuyệt vời. Mọi thứ đều tốt. Một số điều đẹp đẽ có thể được thực hiện tại đây”, ông Trump nói sau khi tuyên thệ nhậm chức, khẳng định sẽ xây dựng Gaza thành một nơi “mang tầm quốc tế và kinh ngạc”.Tuy nhiên, việc không loại trừ khả năng điều động quân đội đến Gaza cho kế hoạch xây dựng đã đi ngược lập trường lâu nay của ông Trump, người nhiều lần chỉ trích sự can dự của Mỹ vào nước ngoài và muốn rút dần quân đội Mỹ về nước.

Nghĩa tình miền Tây: Đi qua lục bình

Theo anh V.T.N (24 tuổi, xã Lương Tâm, H.Long Mỹ, Hậu Giang), những gì xảy ra rồi thì không thể tái hiện lại được. Cho nên việc livestream có ý nghĩa lưu giữ kỷ niệm thông qua phương tiện mạng xã hội. "Nhiều lúc bà con, dòng họ ở xa không đến chung vui được, thấy livestream sẽ biết được phần nào không khí mà tôi đang trải nghiệm. Trong livestream thì tôi cũng trả lời bình luận, chia sẻ những điều vui tươi thôi nên không nghĩ là ảnh hưởng gì tới ai", anh N. bộc bạch.

Mối quan hệ của Angelina Jolie và 6 con giữa ồn ào tố Brad Pitt bạo hành

Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.

Ngày 26.1 tại Công viên APEC, Trung tâm Văn hóa - Thể thao Q.Hải Châu (TP.Đà Nẵng) khai mạc triển lãm tranh với chủ đề "Xuân đất nước, Tết Việt Nam".Triển lãm có hơn 100 bức tranh vẽ bằng chất liệu sơn dầu, acrylic, do các "cây cọ nhí" (từ 9 đến 15 tuổi) của lớp vẽ Ngôi nhà nhỏ sáng tác trong 1 tháng.Đề tài tranh đa dạng từ chân dung, phong cảnh, tĩnh vật… về mùa xuân, được các em nhỏ sáng tác từ những cảm nhận về nét đẹp văn hóa dân tộc, như hình ảnh tết cổ truyền với bánh chưng, hoa đào, ông đồ, câu đối đỏ…Bên cạnh đó, còn có các cụm tranh thể hiện lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc với hình ảnh người lính, cờ đỏ sao vàng, biển đảo quê hương…Triển lãm trưng bày tranh với 1 phân khu chính và 3 phân khu phụ, tổ chức tham quan theo hình thức "chuyến tàu mùa xuân", đưa người xem vào hành trình khám phá bức tranh sống động cùng vẻ đẹp mọi miền đất nước, từ sắc đào của núi rừng Tây Bắc đến những phiên chợ hoa bên cành mai vàng hay nơi đảo xa. Trong đó, TP.Đà Nẵng và phố cổ Hội An hiện lên với vẻ đẹp của bãi biển du lịch cùng ngư dân, phố cổ.Triển lãm nằm trong chuỗi hoạt động phong phú dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 tại khu vực trung tâm TP.Đà Nẵng.Một số hình ảnh tại triển lãm:

Phẫn nộ ô tô bán tải 'cướp đường', ép xe máy lao xuống rãnh nước

Nội tiết tố không chỉ quan trọng đối với sức khỏe tình dục mà còn đối với sức khỏe tổng thể, theo Health Shots.